Ontmoeting met Zr. Wendelien

Prachtig en rustig gelegen in een golvend, bosrijk landschap vlakbij Oosterbeek ligt cisterciënzer abdij Koningsoord. Een 30-tal zusters Trappistinnen verhuisden in 2009 naar deze plek omdat, door de stadsuitbreiding van Tilburg, Berkel-Enschot geen geschikte plek meer was voor een contemplatieve orde. Wandel naar Jezelf organiseert sinds 2013 retraites in dit nieuw gebouwde klooster. Stilte en gebed vormen het hart van het bestaan van de zusters.

Het loopt tegen kerst 2017 als ik zuster Wendelien ontmoet voor het interview in een van de spreekkamers van de abdij. Zij is een van de jongere zusters, een spontane vertelster. We zitten net, als ze wordt opgeroepen voor een technisch probleem: de geluidsinstallatie van de kerk hapert. Een van haar taken is zorgen dat de techniek in het klooster werkt. Ik geniet van haar zachte Vlaamse tongval.

Wie zijn je ouders en hoe was je jeugd?

‘Ik ben in 1979 geboren in het Vlaamse dorpje Hooglede vlakbij Roeselare. Mijn ouders hadden beiden veel tegenslag met hun gezondheid en mijn vader overleed toen ik 19 jaar was. Als klein kind kwam ik daarom veelvuldig in het ziekenhuis. We gingen ook vaak naar Lourdes wat ik prachtig vond. In Lourdes was ik erg onder de indruk van het samen zijn met zoveel gelijkgerichte mensen.

Een retraite in een klooster

binnentuin Lioba klooster

Leven in de 21e eeuw

Nog nooit hebben we zoveel kennis tot ons kunnen nemen als in de 21e eeuw. Via kranten, TV en sociale media komt het nieuws van over de hele wereld naar ons toe. Begrijp me wel; dit is op zich niet verkeerd. Het kennis nemen van wat er gaande is leidt tot een bewuster leven. Maar we moeten er tegelijkertijd voor oppassen onszelf niet te verliezen in alle berichtgeving over rampspoed, oorlogen en ander slecht nieuws. Het is ook belangrijk op tijd weer naar binnen te keren, ons af te stemmen op onszelf en wat echt belangrijk voor ons is. En ook ‘gewoon’ genieten van de kleine dingen….!

Overnachten in klooster Koningsoord

Jezelf terugtrekken

Nederlandse woord ‘retraite’ komt van het Franse woord ‘retraiter’ = terugtrekken. Even afstand nemen van alles, jezelf weer opladen, afstemmen op wat echt belangrijk voor je is. Gezien de belangstelling voor retraites kun je gerust stellen dat veel mensen hier behoefte aan hebben. Kerken lopen leeg, maar mensen hebben wel degelijk behoefte aan zingeving en stilte. Kloosters hebben dit van oudsher in zich. 

Contemplatieve ordes leven al sinds eeuwen teruggetrokken van de wereld om zich af te stemmen op gebed, stilte en op God, maar natuurlijk ook op zichzelf (naar binnen kijken) en de medemens. Uiteindelijk gaat het er in het pure Christendom om wie we zijn als mensen met elkaar, de liefde.

Het kloosterleven

In bijna alle westerse, Christelijke, kloosters wordt geleefd volgens de leefregels van de heilige Benedictus, een geestelijke die leefde van 480 tot 547. Hij wordt beschouwd als de vader van het kloosterleven in de Latijnse kerk. De regels van Benedictus zijn een belangrijk uitgangspunt voor het kloosterleven.

Ze gaan over het gemeenschappelijk delen van bezittingen, over hoe te leven in praktische zin, over het dagelijkse gebed en alles wat er aan de orde komt wanneer een groep mensen op contemplatieve wijze met elkaar samenleeft. Centraal staat het werken voor de gemeenschap en de spirituele verdieping. Deze leefregels geven een duidelijke structuur aan het kloosterleven. Juist deze structuur geeft rust zeggen de kloosterlingen. Ze hoeven over veel zaken niet meer na te denken. Die zijn al ‘geregeld’. Hierdoor hebben ze tijd voor gebed, werk en studie.

De kloosterlingen

Tijdens retraites valt het op dat juist de persoonlijke verhalen van de zusters en de broeders de deelnemers  bijzonder inspireren; hoe zij ertoe kwamen in te treden, hoe zij afstand hebben genomen van wereldse zaken, hoe zij krachtige keuzes hebben gemaakt in hun leven en uiteindelijk, op hun manier, zich inzetten voor een betere wereld. 

Zo zijn er ook actieve ordes die gebed en contemplatie juist combineren met de zorg voor de medemens; van oudsher werken zij in de zorg, onderwijs of het pastoraat. De contemplatieve ordes daarentegen leefden en leven teruggetrokken van de maatschappij en wijden hun dagen aan gebed, studie en arbeid; van oudsher boekdrukkunst, iconen schilderen, kennis vergaren over geneeskrachtige planten, maar ook bierbrouwen en kaarsen maken. Zij willen veeleer door hun manier van leven een verschil maken. Hun contemplatieve leven werkt hoe dan ook door in de wereld, zo stellen zij.

Een retraite in een klooster

De grote behoefte aan rust, stilte en bezinning vandaag de dag is de kloosterlingen niet ontgaan. Steeds meer stellen zij hun deuren open voor mensen die zoeken naar stilte en afzondering om tot zichzelf te komen.

De kloosterretraites, georganiseerd door Wandel naar Jezelf, zijn altijd een combinatie van kennismaken met het klooster, wandelen in de natuur, lichaamsoefeningen (yoga+) en meditatie. Daarnaast is er de mogelijkheid van een persoonlijk gesprek. Voor de een is het deelnemen aan de gebedsdiensten belangrijk, voor de ander juist de combinatie van yoga, meditatie en wandelen. Allemaal zijn van harte welkom! Niets is verplicht, zij het dat sommige kloosters het op prijs stellen dat dagelijks een of meerdere gebedsdiensten worden bijgewoond. Dit is van klooster tot klooster verschillend. Informeer naar de mogelijkheden!

Hoe om te gaan met een burn-out: Ga terug naar de bron

Foto van An Paridaen

An Paridaen

Steeds meer mensen hebben last van een burn-out of voelen zichzelf ‘afglijden’ richting een burn-out. Maar wat is een burn-out en wat veroorzaakt nu eigenlijk precies een burn-out. En belangrijker: hoe kunnen we het voorkomen?

Besluiten

Wanneer we geboren worden zijn we open en vrij naar de buitenwereld toe. Maar tijdens het proces van opgroeien maken we van alles mee. Sommige gebeurtenissen hebben een kleine impact, andere een grote. Hoe dan ook; bij gebeurtenissen die we als pijnlijk ervaren besluiten we, vaak onbewust, ons voortaan op een bepaalde wijze te gedragen. Dit om te voorkomen dat we zo’n pijnlijke ervaring nogmaals hebben.

Voorbeelden: je bent 4 jaar, nietsvermoedend en je doet iets uitdagends waarna je ouders (vanuit hun bezorgdheid) zeer heftig op je reageren. Je besluit; ik moet op m’n hoede zijn, ik ga voortaan eerst heel goed aftasten of het wel ok gevonden wordt wat ik doe. En voortaan ben je op je hoede en je zoekt overal de goedkeuring.


Ander voorbeeld; je bent 15 en doet mee aan een activiteit en bent in het volste vertrouwen dat dit goed begeleid wordt. Maar er gebeurt iets waardoor je je absoluut niet veilig voelt (fysiek ofwel psychisch/emotioneel). Je beseft; dit is totaal niet vakkundig begeleid, dit is (levens)gevaarlijk. Je besluit: ik vertrouw niemand meer, ik doe het voortaan zelf, dan heb ik alles onder controle!


Nog een voorbeeld: je bent 9 jaar en je krijgt keer op keer te horen dat je je best niet doet op school. En dat mensen hun uiterste best doen jou te helpen maar dat het toch niks wordt. Je besluit: ik ga ontzettend hard mijn best doen en ik laat iedereen zien dat ik het wel kan! En je gaat jezelf keer op keer bewijzen. Een ander besluit kan zijn: ik hoef mijn best dus niet te doen want het heeft toch geen zin, ik kan het niet. En keer op keer zoek je situaties op waarop dat besluit ‘bewezen’ wordt.

Een besluit wordt een patroon

Een dergelijk besluit wordt vaak, zonder dat we er erg in hebben, een leidraad voor ons leven; het staat als het ware onzichtbaar op ons voorhoofd geschreven. Het wordt een patroon. Dit is zoals mensen ons kennen. Je wordt bijvoorbeeld iemand die altijd anderen helpt (een helper), iemand die iedereen wil ‘pleasen’ (een pleaser), iemand die alles heel gemakkelijk neemt en niet vooruit te branden is (‘luiaard’), iemand die altijd het voortouw neemt (eigenzinnig en dominant), enz.

Gaandeweg wordt dit patroon zo ingesleten dat we het niet eens meer zien. Sterker nog; het is de formule waarmee we succesvol zijn. Niets mis mee dus!

Maar: je besluiten kunnen zich ook tegen je keren, zonder dat je je daarvan bewust bent. We zijn vergeten dat het overlevingsmechanismes zijn. We hebben authentieke zelfexpressie vanuit vrijheid ingeleverd en een patroon om pijnlijke of ongemakkelijke situaties te voorkomen aangeleerd. Met dit patroon ‘wurmen’ we ons door ons leven.

Zo’n (half) onbewust patroon kan ons uiteindelijk de das omdoen, je ziek maken. Doordat we het steeds weer herhalen en er in verstrikt zitten, kan het ons uitputten en je doen vastlopen in je werk, je relatie etc.

Ga terug naar de bron

Het is dan heilzaam om terug te gaan naar de bron. Wat is er in jouw leven gebeurt waardoor je jouw besluiten hebt genomen? Ga terug naar dat moment en zie wat je besloten hebt. Is dit besluit terecht of had je ook iets anders kunnen besluiten? Jouw zelf aangeleerde patroon heeft je jaren lang geholpen maar doet het dat nog steeds? Of zou je voor iets anders kunnen kiezen?

Het je bewust zijn van je patroon en je ‘present’ zijn daarmee oefenen, opent vanzelf nieuwe mogelijkheden, een nieuwe vrijheid waarin je iets nieuws kunt creëren. Het is belangrijk dat er iemand naast je staat die je liefdevol support, in je bewustzijn en die je steeds weer aanmoedigt.

Om de bron van je burn-out te ontrafelen is het dus heel nuttig om te kijken wat je ooit over jezelf hebt besloten. Jouw besluit is niet de waarheid maar is ‘slechts’ jouw besluit. Zo kun je jezelf uiteindelijk ‘resetten’ en een nieuwe vrijheid voor jezelf creëren. Je komt dichter bij wie je authentiek bent en bij wat jou werkelijk inspireert.

Door deel te nemen aan een retraite van Wandel naar Jezelf of in een persoonlijk gesprek kan ik bijdragen aan jouw ontwikkeling. Door inzicht kun je vat krijgen op je burn-out- ervaring en in staat zijn om het tij te keren.

Voel je welkom!

An Paridaen